Muzeum Obojga Narodów w Bielsku Podlaskim jest ważną instytucją kulturalną, która dokumentuje historię regionu Bielska Podlaskiego oraz jego okolic. Stanowi ono oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, co podkreśla jego znaczenie w kontekście regionalnej kultury i dziedzictwa.
W ramach swojej działalności muzeum stara się prezentować lokalne tradycje, wydarzenia historyczne oraz osiągnięcia społeczne, które miały wpływ na rozwój tego obszaru. Działalność muzeum przyczynia się do zachowania pamięci o wydarzeniach oraz osobach, które miały istotny wpływ na historię tej ziemi.
Siedziba – Ratusz w Bielsku Podlaskim
Obecna siedziba Muzeum Obojga Narodów w Bielsku Podlaskim to murowany, późnobarokowy ratusz, wzniesiony najprawdopodobniej w miejsce drewnianego ratusza z XV wieku, który uległ zniszczeniu w wyniku pożaru. Historia tego budynku, podobnie jak wielu innych związanych z miastem, ściśle wiąże się z rodziną Branickich. Jego fundatorką była Izabela Branicka, starościna bielska oraz kasztelanowa krakowska, będąca żoną Jana Klemensa Branickiego. Prace nad projektem bielskiego ratusza wykonał architekt Jan Sękowski. Budowa rozpoczęła się w 1776 roku, a zakończono ją na początku 1780 roku.
Ratusz zaprojektowano na planie prostokąta, z charakterystycznie ściętymi narożnikami. Posiada czterospadowy dach, sfazowany nad narożnikami, pokryty dachówką esówką, na szczycie którego znajduje się niewielka wieża zegarowa o planie kwadratu, nakryta obeliskowym, blaszanym hełmem. U szczytu wieży widnieje blaszana forma w kształcie owada, datowana na rok 1779. Bielski ratusz uznawany jest za jeden z najpiękniejszych przykładów późnobarokowej architektury w Polsce.
Kolejne prace budowlane miały miejsce w pierwszej połowie XIX wieku, kiedy to do elewacji frontowej dodano kolumnowe podcienia, a centralny otwór okienny zamieniono na drzwi. Po I wojnie światowej w wschodniej i zachodniej ścianie pomieszczenia na piętrze utworzono dwie wnęki konchowe. W jednej z nich zachowało się do dnia dzisiejszego malowidło przedstawiające białego orła w złotej koronie, na czerwonym tle.
Istotne zmiany w architekturze budynku miały miejsce w 1942 roku, kiedy Niemcy zlikwidowali kolumnowe podcienia na elewacji frontowej oraz zmienili układ otworów okiennych. Wnętrze piętra zostało przebudowane, wznosząc nowe ścianki działowe. Początkowe funkcje pomieszczeń ratusza nie są dokładnie znane. W XIX wieku mieścił się tam sąd powiatowy, hauptwachta oraz kilka sklepów. W przededniu II wojny światowej, jak miało to miejsce w Białostockim Ratuszu, północną część parteru zajmowały sklepy.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej, w latach 50. i 60. XX wieku, ratusz był siedzibą Miejskiej Rady Narodowej, Urzędu Stanu Cywilnego, Biura Notarialnego oraz Biblioteki Publicznej. W następnych dekadach budynek przeszedł szereg prac remontowych i konserwatorskich, mających na celu przywrócenie mu pierwotnego wyglądu i układu wnętrz. Muzeum Obojga Narodów w Bielsku Podlaskim uzyskało swoją siedzibę 15 października 1984 roku.
Zbiory
„Muzeum gromadzi różnorodne zabytki, które dokumentują bogatą historię Bielska Podlaskiego oraz jego okolic. W zasobach muzeum znajduje się interesująca kolekcja zdjęć i pocztówek, które przedstawiają miasto oraz jego mieszkańców w kontekście XX wieku. Najważniejsza część tej kolekcji to pocztówki z Bielska Podlaskiego z okresu międzywojennego, autorstwa Z. Wilka oraz M. Witkowskiego.
Wśród licznych zbiorów muzeum widać także dokumenty z czasów PRL, a także różnorodne pocztówki świąteczne oraz portretowe fotografie, w tym te związane z uroczystościami ślubnymi z okresu międzywojennego. Na szczególną uwagę zasługuje bez wątpienia zbiór dokumentów Litewskiego Konsystorza Duchownego, który został zgromadzony w Wilnie i ma swoje korzenie w roku 1869.
Do muzealnych zbiorów zalicza się również artystyczne wytwory lokalnych artystów ludowych z regionu ziemi bielskiej. Przykłady tych wytworów to pisanki, koszyki czy tkaniny, a wśród nich ręczniki wyszywane. W muzeum znajdują się także eksponaty etnograficzne, które ilustrują codzienne życie mieszkańców okolicznych wsi, takie jak drobne narzędzia rolnicze, naczynia, a także różne elementy tradycyjnych strojów.
Warto dodać, że aktualnie powstaje kolekcja prac plastycznych artystów, którzy są związani z Bielskiem Podlaskim pośrednio lub bezpośrednio. W tę różnorodną grupę twórców wchodzą Małgorzata Dmitruk, Sławomir Rybak, Walenty Wróblewski, Marek Topolewski, Marek Iwańczuk oraz Leon Kordziukiewicz i Oleg Kobzar.
Edukacja
Muzeum Obojga Narodów w Bielsku Podlaskim dedykuje swoje programy edukacyjne dla dzieci i młodzieży, obejmującą przedszkolaków oraz uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Kluczowym celem tych działań jest:
- przybliżenie historii Bielska Podlaskiego i okoliczności z tym związanych,
- rozbudzenie pasji związanej ze sztuką wśród młodych odbiorców,
- kształtowanie wrażliwości na estetykę,
- przygotowanie uczestników do aktywnego życia kulturalnego.
Program edukacyjny Muzeum Obojga Narodów w Bielsku Podlaskim obejmuje różnorodne tematy z zakresu historii, archeologii, sztuki oraz etnografii. Zajęcia odbywają się w formie interaktywnej, co pozwala na aktywne uczestnictwo, a także w formie lekcji muzealnych, dostosowanych do oczekiwań różnych grup wiekowych.
Pozostałe obiekty w kategorii "Muzea":
Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach | Muzeum Martyrologii w Bielsku PodlaskimOceń: Muzeum Obojga Narodów w Bielsku Podlaskim