Jan Mironczuk

---

Życiorys

Jan Mironczuk jest absolwentem studiów magisterskich na Uniwersytecie w Białymstoku. Oprócz tego studiował teologię na Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej i ukończył studia podyplomowe z zakresu geografii oraz wiedzy o społeczeństwie na Uniwersytecie Warszawskim.

Obecnie pełni rolę nauczyciela w II Liceum Ogólnokształcącym w Ostrołęce oraz wykładowcy w Wyższej Szkole Teologiczno-Społecznej w Warszawie. Dodatkowo jest wykładowcą oraz członkiem Rady Naukowej Wyższego Baptystycznego Seminarium Teologicznego w Warszawie.

W 19 kwietnia 2016 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego w dziedzinie nauk humanistycznych, w zakresie historii, na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Natomiast w 2020 roku został mianowany profesorem WSTS.

Jan Mironczuk jest również prezesem Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego oraz dziekanem w Wyższym Baptystycznym Seminarium Teologicznym w Warszawie. W 2023 roku otrzymał wyróżnienie od samorządu miasta w postaci odznaki „Za zasługi dla miasta Ostrołęki”, co wiąże się z jego wieloletnią działalnością na rzecz rozwoju i promocji regionu.

Zapatrywania naukowe

Mironczuk podkreśla, że powołanie Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego w Polsce w 1947 roku nie wzbudziło szczególnego zainteresowania ze strony władz państwowych, co świadczy o autentyczności tej inicjatywy, zainicjowanej przez działaczy ugrupowań wyznaniowych. Rozszerzenie ZKE w 1953 roku o nowe grupy wierzących miało miejsce wskutek presji ze strony władz, które dostrzegły w tym lepszą możliwość zarządzania i kontroli nad połączonym Kościołem.

W swoim badaniu Mironczuk zauważa, że aresztowania z 1950 roku nie dotknęły baptystów, co można tłumaczyć tym, że pomoc zagraniczna dla tego ugrupowania była bardziej klarowna w porównaniu do innych grup ewangelikalnych. Wskazuje to na złożoną sytuację, w której władze preferowały kontrolowanie tych organizacji, które były bardziej przejrzyste w swoim działaniu.

Mironczuk analizował również relacje między zielonoświątkowcami a innymi ugrupowaniami ewangelikalnymi oraz odwrotnie. Skupiał się na przemianach w tych stosunkach w XX wieku. W jego ocenie sytuacja zaczęła ulegać poprawie na początku lat 30. XX wieku. Przykładem jest rok 1935, kiedy to na łamach baptystycznego czasopisma „Słowa Prawdy” uznano, że zielonoświątkowcy w niektórych kwestiach mieli rację, co stanowiło krok naprzód w dialogu między tymi grupami.

W swojej analizie Mironczuk wyraża też przekonanie, że po odsunięciu Krakiewicza w 1975 roku ZKE przeszło częściowe samooczyszczenie, co mogło pozytywnie wpłynąć na dalszy rozwój wspólnoty i jej relacje z innymi ugrupowaniami religijnymi.

Wybrana bibliografia autorska

W niniejszym przeglądzie przedstawiamy wybrane prace Jan Mironczuka, które są kluczowe dla zrozumienia problematyki wyznaniowej oraz społecznej regionu Mazowsza.

• Władze Państwowe wobec egzystencji i rozwoju liczebnego żeńskich zgromadzeń zakonnych, „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego”, 15 (2001), s. 53–68,
• Relacje ewangelicko-katolickie na Mazowszu Północnym w I połowie XIX w. w „Zeszytach Naukowych Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego”, 19 (2005), s. 42–51,
• Polityka państwa wobec Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego w Polsce (1947–1989). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 2006. ISBN 83-89100-95-9. Brak numerów stron w książce,
• Ewangelicy w powiecie ostrołęckim do 1939 roku, [w:] Ewangelicy na północno-wschodnim Mazowszu w XIX i XX w. Studia i materiały, red. M. Gnatowski, Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe, Łomża 2006, s. 87–110,
• Mniejszości wyznaniowe chrześcijańskie w Ostrołęce i powiecie ostrołęckim (od schyłku XVIII w. do współczesności). Ostrołęka: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe im. Adama Chętnika, 2007. ISBN 83-86122-81-1. Brak numerów stron w książce,
• Ruch Ewangeliczny na Białostocczyźnie w okresie stalinizmu (1948–1956), [w:] Polski protestantyzm w czasach nazizmu i komunizmu, red. J. Kłaczkow, Toruń 2009, s. 512–541,
• Polski Narodowy Kościół Katolicki w Łomży – powstanie, oddziaływanie, zanik (1928–1944), „Studia Łomżyńskie”, 20 (2009), s. 33–49,
• Świadkowie Jehowy wobec władz Polski Ludowej – geneza kontestacji, [w:] Władze Polski Ludowej a mniejszościowe związki wyznaniowe, red. T.J. Zieliński, WBST w Warszawie, Warszawa–Katowice 2010, s. 85–101,
• XXX lat Solidarności oświatowej w Ostrołęce (1980–2010). Warszawska Firma Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-61748-88-5. Brak numerów stron w książce,
• Żydzi w powiecie ostrołęckim do I wojny światowej. Ostrołęka: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe im. Adama Chętnika, 2011. ISBN 978-83-62775-08-8. Brak numerów stron w książce,
• Ruch ewangeliczny na Białostocczyźnie w XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 2015. ISBN 978-83-7507-181-8. Brak numerów stron w książce,
• Kurpiowszczyzna: kultura, historia, gospodarka: wybrane zagadnienia. Ostrołęka: 2017. ISBN 83-62775-32-7. Brak numerów stron w książce,
• Dzieje Ostrołęki 1975-2023, Ostrołęka, 2023. [współautorstwo].

---

Oceń: Jan Mironczuk

---