Romuald Radziwiłłowicz, znany również pod pseudonimem "Zaremba", to postać o bogatej historii i wielkim znaczeniu dla Polski. Urodził się 16 lipca 1908 roku w Bielsku Podlaskim, a jego życie zakończyło się 12 lutego 1979 roku w Warszawie.
Był rotmistrzem rezerwy Wojska Polskiego i oficerem Armii Krajowej, co podkreśla jego patriotyczną postawę. Jego odwaga i determinacja w walce o wolność ojczyzny zostały docenione poprzez nadanie mu Orderu Virtuti Militari, jednej z najwyższych odznak wojskowych w Polsce. W szczególności zasłynął jako powstaniec warszawski, walcząc w sercu stolicy podczas tragicznych wydarzeń, które miały miejsce w 1944 roku.
Życiorys
Romuald Radziwiłłowicz przyszedł na świat w 1908 roku. W okresie II Rzeczypospolitej, w 1933 roku, zyskał tytuł oficera Wojska Polskiego. Po zapoczątkowaniu II wojny światowej wziął udział w kampanii wrześniowej, zdobywając stopień porucznika kawalerii w 24 pułku ułanów (otrzymując starszeństwo z dniem 1 stycznia 1936).
10 września, w wyniku walk pod Radymnem, został ciężko ranny; jego obrażenia dotyczyły zarówno płuc, jak i ręki, co doprowadziło do tego, że trafił do niemieckiego szpitala wojskowego w Sanoku. Po opuszczeniu szpitala, w trakcie niemieckiej okupacji, zaangażował się w działalność konspiracyjną, stając się oficerem Armii Krajowej. Od 1942 roku pełnił funkcję dowódcy I Zgrupowania w Rejonie I Obwodu Śródmieście AK.
Radziwiłłowicz piastował również stanowisko oficera sztabu Inspektora Prawobrzeżnego Okręgu Warszawskiego oraz I oficera sztabu Okręgu Warszawa AK. Po wybuchu powstania warszawskiego, 3 sierpnia 1944 roku, objął dowództwo nad batalionem „Zaremba-Piorun”. Jego jednostka prowadziła działania w rejonie Śródmieście Południe, gdzie 28 sierpnia 1944 roku odniósł ciężkie rany, w wyniku których stracił rękę. Po tym incydencie dowództwo batalionu przejął kapitan Franciszek Malik, znany pod pseudonimem „Piorun”. Po upadku powstania Warszawy, Radziwiłłowicz opuścił stolicę razem z ludnością cywilną.
Romuald Radziwiłłowicz zmarł w 1979 roku. Jego miejsce pochówku znajduje się na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera CII28-24-4).
W Warszawie, przy skrzyżowaniu ulic Wspólnej i Poznańskiej, powstał Skwer Batalionu AK „Zaremba-Piorun”, na którym umieszczono obelisk z tablicą pamiątkową. Nazwa skweru została nadana w grudniu 1993 roku.
Odznaczenia
Romuald Radziwiłłowicz był osobą, która zdobyła wysokie odznaczenia wojskowe za swoje czyny na polu bitwy. Jednym z nich był Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari, który otrzymał w uznaniu jego udziału w wojnie obronnej w 1939 roku. Numer odznaczenia to 11503.
Przypisy
- Przemysław Miller: Batalion "Zaremba-Piorun". um.warszawa.pl, 20.01.2010 r. [dostęp 25.09.2015 r.]
- Skwer Batalionu AK "Zaremba-Piorun". polskaniezwykla.pl. [dostęp 25.09.2015 r.]
- Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem Virtuti Militari. stankiewicze.com. [dostęp 25.09.2015 r.]
- Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych. s. 251. [dostęp 25.09.2015 r.] [zarchiwizowane 04.03.2016 r.]
- Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 362. ISBN 83-86619-97X.
- Łukomski Ł. G., Polak P. B., Suchcitz S. A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 490.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Jan Konrad Roszkowski | Wiktor Moczulski (rotmistrz) | Władysław Wysocki (kapitan) | Zbigniew Jaworski (wojskowy)Oceń: Romuald Radziwiłłowicz