Cerkiew cmentarna Świętej Trójcy w Bielsku Podlaskim


Cerkiew cmentarna poświęcona Świętej Trójcy stanowi istotny element kulturowy i religijny w Bielsku Podlaskim. To prawosławne miejsce spoczynku nosi nazwę Troicka i pełni ważną funkcję dla lokalnej społeczności wyznaniowej. Cerkiew jest integralną częścią parafii Opieki Matki Bożej, która znajduje się w tej samej miejscowości, będącej częścią dekanatu Bielsk Podlaski, a podlegającej diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Obiekt ten nie tylko pełni funkcje religijne, ale również jest świetnym przykładem architektury prawosławnej w regionie. Jego historia, a także związane z nim tradycje, są silnie zakorzenione w lokalnych obrzędach i wierzeniach, co czyni go miejscem, które przyciąga zarówno wiernych, jak i turystów zainteresowanych historią i kulturą Bielska Podlaskiego.

Historia

Historia cerkwi pod wezwaniem Świętej Trójcy w Bielsku Podlaskim sięga czasów po 1533 roku. Została ona ufundowana przez królową Bonę i znajdowała się w obszarze zwanym Nowe Miasto. Początkowo cerkiew ta była prawosławna, jednak w roku 1596 przekształciła się w świątynię unicką.

W wyniku braku odpowiednich remontów, budowla runęła w 1774 roku. Następnie rozpoczęto odbudowę, która miała miejsce na przełomie XVIII i XIX stulecia. W 1839 roku, po zakończeniu unii na terenie Białostocczyzny, świątynia przeszła pod opiekę Kościoła prawosławnego. W wyniku likwidacji parafii Świętej Trójcy i przeniesieniu wiernych do parafii św. Michała Archanioła (Michajłowskiej), cerkiew została przeniesiona na cmentarz w 1851 roku.

Początkowo nowo usytuowana świątynia podlegała parafii św. Michała Archanioła. Z kolei w 1998 roku stała się częścią parafii Opieki Matki Bożej. W 2008 roku rozpoczęto czynności przygotowawcze do jej remontu, a prace renowacyjne, w które zaangażowały się m.in. Fundacja „Dialog Narodów” oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, zakończono w 2015 roku.

Konsekracja odnowionej świątyni miała miejsce 17 lipca 2016 roku i została przeprowadzona przez metropolitę warszawskiego i całej Polski, Sawę.

Architektura

Cerkiew Świętej Trójcy to imponująca drewniana budowla, która została starannie oszalowana. Jej konstrukcja oparta jest na solidnym zrębie, co nadaje jej wyjątkowy wygląd. Cerkiew wzniesiona jest na planie ośmioboku, co wpisuje się w tradycyjne założenia architektoniczne.

Dachy cerkwi pokryte są blachą, co jest typowe dla tego rodzaju obiektów, zapewniając trwałość i ochronę przed warunkami atmosferycznymi. Największym dominującym elementem nad nawą jest kopuła, która zwieńczona jest elegancką wieżyczką, wyposażoną w baniasty hełm.

Od strony zachodniej znajduje się kruchta, której plan ma kształt prostokąta. Jest to istotny element architektoniczny, który wprowadza dodatkowy walor estetyczny oraz funkcjonalny do całej budowli. Nad kruchtą wznosi się trzykondygnacyjna wieża-dzwonnica, również o planie kwadratu. Wieża ta zakończona jest dachem w formie namiotu, który zwieńczony jest charakterystycznym, baniastym hełmem.

Lokalizacja

Świątynia, znana jako Cerkiew Świętej Trójcy, usytuowana jest w prawosławnej sekcji cmentarza miejskiego. Jest to jedno z czterech zabytkowych miejsc sakralnych, które przetrwały w Bielsku Podlaskim.

Obiekt został wpisany do rejestru zabytków w dniu 3 października 1966 roku, gdzie przypisano mu numer A-125.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. Oficjalna strona Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Poświęcenie cerkwi p.w. Św. Trójcy w Bielsku Podlaskim [dostęp 25.07.2016 r.]
  3. Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, nr 9/2016, ISSN 0239-4499, s. 8

Oceń: Cerkiew cmentarna Świętej Trójcy w Bielsku Podlaskim

Średnia ocena:4.46 Liczba ocen:12